BigBlueButton’ı Neden Seçtik?

Değişen Dünya düzeninde, son 3 senedir uzaktan eğitime yapmış olduğumuz yatırım ve harcadığımız zaman için büyük bir öngörü gerekmiyordu. Üzerinde çok çalıştığımız Open edX ve  BigBlueButton sayesinde Covid-19’a hazırlıksız yakalanmadık. Müşterilerimize, karantina günlerinin başladığı ilk hafta en hızlı çözümü sağlayabilmenin keyfini yaşarken, her gün aldığımız geri dönüşler sonrası, neden BigBlueButton altyapısını seçtiğimize dair birkaç satır yazmak istedim.

BigBlueButton bir video sohbet/konferans aracı… Eğitim kurumunuzdaki mevcut LMS’inize entegre ederek (Moodle, Sakai, Open edX gibi açık kaynak kodlu sistemlere ve pek çok kapalı kaynak araca entegrasyonu mümkün) senkron ders vereceğiniz bir çözüm. Peki, onlarca çözüm arasından biz neden BigBlueButton altyapısını seçtik? Açık kaynak kodlu olması ve buna istinaden maliyetin daha düşük olmasını bir tarafa bırakarak, modülün fark yaratan özelliklerini özetlemeye çalışacağım.

 

Pedagojik olarak arayüz tasarımı ve kullanıcı deneyimi

BigBlueButton’ın arayüz tasarımı ve kullanıcı deneyimi pedagojik olarak son derece başarılı bir şekilde tasarlanmıştır ve rakiplerine göre öne çıkmaktadır. BigBlueButton arayüzünün özellikle eğitimde fark yaratan özelliklerini şu şekilde maddelendirebiliriz:

• Uzaktan eğitime direniş gösterenlerin çoğunun bence haklı çıkış noktası; sanal sınıfta öğrencinin, eğitmenin tepkilerini ve duygularını yeterli oranda algılayamıyor olmasıdır. Öğrencinin, eğitmenin bakışlarını, mimiklerini, vücut dilini yakından görebilmesi ve konuyu içselleştirebilmesi açısından dersin sınıf ortamında yapılmasının en önemli faydasıdır ve bence şartlar ne olursa olsun öyle de kalacaktır. Buradan yola çıktığımızda bir online platformda eğitmenin, ekranın neresinde ve nasıl bir pencerede görünmesi gerektiğini de önem sırasında 1. sıraya koyabiliriz. BigBlueButton’da diğer pek çok online eğitim modülünün aksine (Örneğin BlackBoard Collaborate’de anlatıcı sol altta, sunumun en önemsiz parçası gibi görünmektedir.) bu pencere ekranın sağ tarafındadır ve büyüktür. Öğrenciler için uzaktan eğitimde gerçek sınıftaki algı seviyesini yakalamaya en yakın tasarımın BigBlueButton olduğunu düşünmemizin ana sebeplerinden biri budur.
• Bir eğitimdeki en önemli ikinci faktör ise sunumun yeridir. Bu sistemde sunumu yapanın üstte, sunumun kendisinin onun tam altında olması, iki en önemli faktörü aynı göz çerçevesine almaktadır. Anlatıcı ve sunum bir bütün şeklinde görünmekte, birbirinden ayrışmamaktadır. Odak noktasının eğitmen ve sunum olması hem konsantrasyon açısından önemli hem de öğrenci için çok daha az yorucudur.
• BigBlueButton’ı diğer modüllerden ayıran çok önemli bir diğer fark ise, sunum sırasında 5 kişinin aynı anda diyalog içerisindeyken sunumun üzerinde görünüyor olmasıdır. Moderatörün sunum yetkisi verdiği 4 kişi aynı anda bağlanarak konuşmaya katılırken aynı göz çerçevesinde görülebilmektedir. Örneğin BlackBoard Collaborate’de derste en fazla 2 kişi görüntülü konuşabilmekte, 3. kişi ekrana girmek isterse diğer kişi moderatör tarafından ana ekrandan çıkartılmak zorunda kalmaktadır.

BigBlueButton’da ses kalitesi ve müzik eğitimi

Opera sanatçısı ve şan eğitmeni Seren Akyoldaş, derslerini ve seminerlerini online sisteme taşımak istediğinde ve beni aradığında beraber tüm mevcut video modüllerinin üzerinden geçtik. Zoom, Skype, Google Meets’e baktığımızda hiçbir uygulama tam da istenileni veremedi. Zoom en başta elenen oldu. Ekran görüntüsü yansıtılarak açtığımız bir Youtube videosunun sesinin ezilerek gelmesi, online bir müzik dersini neredeyse olanaksız kılıyordu. Skype ve Google Meets’ten nispeten daha iyi sonuç almamıza rağmen sıra BigBlueButton’a geldiğinde, ses kalitesi açısından açık ara farkla önde olduğunu gördük. Ses doğuşkanlıklarının dijitalize olmasına rağmen akustiğe en yakın duyumu aldık. Programda hiçbir eko sorunu yaşanmadığı için seminer ve derslerin BigBlueButton üzerinden yapılmasının en doğru seçenek olduğuna karar verdik.

Bir müzik dersinin bile son derece sağlıklı bir şekilde yapılabildiği bu modülün, içinde müzik olmayan bir eğitimde, türevlerine göre ciddi fark yarattığını söyleyebilirim. Konuşmalar sırasında yankı olmaması ve senkron kayması yaşanmaması, BigBlueButton ile çalışmamızın nedenlerinden birini oluşturuyor. Öğrencinin kendini sınıfta hissedebilmesinin en önemli faktörlerinden biri de dijitalize ses tınısının minimumda olmasından geçiyor ve BigBlueButton bunu halletmiş görünüyor.

 

Eğitimde neden BigBlueButton?

Alışkanlıkların kırılıp yeni sisteme geçiş yapmak hâlâ pek çok kişi için kolay değil. Eğitmenin ya da kongrede sunum yapan kişinin sisteme adaptasyonunun süresi ve kolaylığı, video modülü tercih ederken üzerinde düşünülmesi gereken bir konu. Yine aynı şekilde ders ya da kongrede daha hızlı ve kolay hareket edebilmek anlatıcının verimi ve rahatlığı açısından çok önemli. Peki, BigBlueButton bu anlamda bizlere neler sunuyor?

• Sunum öncesinde sisteme belgeleri yükleyerek hazır etmek mümkün ve bu, teknolojiye yakın olmayan bir eğitmen için bile çok kolay. Sunumdaki akışı hızlandırmak ve sunumu yapacak olan kişinin rahatlığını sağlamak, akışı olumlu yönde etkiliyor.
• Sunumunuz sırasında o anda akla gelen bir video, bir belge de hızlıca katılımcılarla paylaşılabiliyor. Diğer pek çok sistemde bu, ekran görüntüsü paylaşımı şeklindeyken BigBlueButton’ın kullanıcı dostu arayüzü sayesinde sisteme o anda yüklenebiliyor.
• Anlatıcı yani moderatör, bir başka kişiye moderatörlük yetkisi ya da sadece sunum yetkisi verebiliyor.
• Kongre ve derslerde sıkça kullanılan, sunum üzerinde lazerle işaret etmenin online eş değerine karşılık gelen bir özellik bulunuyor. Anlatıcı sunumu üzerinde işaretlemeler yaparak vurgusunu güçlendirebiliyor.
• Anlatıcı, beyaz tahta bölümünü açarak, yazı ve grafiklerle anlatımını çeşitlendirebiliyor.
• Anlatıcı dilerse anketler yapıp, gelen cevaplara göre o anda istatistiki veriyi elde ederek, sonucu katılımcılarla paylaşabiliyor.

 

Kongrelerde neden BigBlueButton?

Yukarıda bahsettiğim özellikler, BigBlueButton’ı kongreler için de diğer online sistemlere göre öne çıkarıyor. Dilediğiniz kadar oda açarak, aynı anda farklı oturumlar yönetebilirsiniz. Pek çok eğitim kurumunun sistemine entegre ettiğimiz bu video modülüyle yaptığımız ilk konferansı, 4 Haziran 2020 tarihinde gerçekleştirdik. Değerli akademisyenler, Işık Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Suat Teker ve Işık Universitesi İşletme bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. Dilek Teker tarafından düzenlenen Global Business Reseach Congress’te iki farklı odada eş zamanlı 62 öğretim görevlisi tarafından sunumlar yapıldı. Önceden yüklenen sunumlar kongrenin gecikmesiz bir şekilde, vaktinde ve sorunsuz ilerlemesine, belgelerin aynı formatta yüklenmesi ise görsel bütünlüğün elde edilmesine katkı sağladı. Seste herhangi bir yankılanmanın, yüklemeler sırasında çıkan bir gecikmenin olmadığını bizler de keyifle deneyimlemiş olduk.

Böyle önemli bir etkinlikte bizleri seçtikleri ve sistemle ilgili eğitmen gözüyle yapmış olduğu gözlemlerini ve önerilerini paylaştığı için Prof. Dr. Suat Teker’e ve yine BigBlueButton’ın ses kalitesi ile ilgili müzisyen ve eğitmen gözüyle yaptığı değerlendirmeler için sevgili dostum Seren Akyoldaş’a teşekkür ederim.

Daha detaylı bilgi için BigBlueButton sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.