Eğitimde Binlere Hitap Etmek: Canvas LMS

Bu yazımda, sizlere eğitim camiasının yapı taşlarından birisi olan Öğretim Yönetim Sistemleri’nin (LMS) ve Canvas LMS’in nasıl etkili boyutlara ulaştırabileceğinden bahsedeceğim.

Bu hafta, Artistanbul olarak Turkcell Zeka Gücü projesi ikinci ayağının startını verdik. Proje kapsamında, Türkiye’nin 78 iline dağılmış yaklaşık 20 bin BİLSEM öğrencisine ücretsiz dağıtımına başlanan Maker ve Kodlama Kiti’nin eğitim ayağını, kurum olarak biz üstlendik.

11-14 yaş arası, 20 binin üzerinde öğrenciye aynı anda bu eğitimleri ulaştırmak, zorlu bir süreç. Bu nedenle de bu proje için en iyi yöntemin bir LMS (Öğrenme Yönetim Sistemi) kullanmak olduğuna karar verdik. Önümüzde pek çok sistem çözümü bulunuyordu ancak kriterlerimiz fazlasıyla kesin ve keskindi.

 

Bir LMS’te Neler Bulunmalı?

Bir Öğretim Yönetim Sistemi’nde olmazsa olmaz pek çok özellik mevcut. Turkcell Zeka Gücü’nde kullanacağımız sistemde şu kriterleri göz önünde bulundurduk.

• Kullanıcı dostu olması: Gerek öğretmen gerek öğrenci, gerekse veli tarafında konular arası geçiş ve sistemi kullanmak için harcanacak çaba minimuma indirilmeli. Kullanıcı dostu olmayan sistemlerde katılımcılar sistemi kullanmayı bırakabilir.
• Etkileşimli eğitim materyali: Hazırlayacağınız eğitim materyali içerisinde zengin medya (video, ses, harita, etkileşimli oyun) öğelerinin yer alması gerekir. Sadece yazıdan veya sadece videodan oluşan bir materyal yerine; öğrenciyle etkileşimi artıracak, portal üzerinde eğitim almasını eğlenceli hale getirecek öğelere yer verilmelidir.
• Tartışma ortamlarına erişim: Bir çevrimiçi eğitim portalında etkileşimli materyali kullanmanın yanı sıra öğrencilere sınıfın bir üyesi olduğu hissettirilmesi gerekli. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda, bir eğitim portalında öğrenim gören ve tartışma ortamlarını aktif bir şekilde kullanan öğrencilerin, tartışma ortamlarını kullanmayan öğrencilere göre öğrenmelerini olumlu ve anlamlı şekilde hızlandırdığı görülüyor. Dolayısıyla öğrencileri eğitim portalında yalnız başına bırakmak yerine, aynı hisleri yaşayan ve öğrenim gören diğer kişilerle de tartışabileceği, soru sorabileceği, paylaşımda bulunabileceği alanlar yaratılmalıdır.
• Bir özgür yazılım ürünü olması: Bir ürüne kendi özelliklerinizi ekleyebilme “özgürlüğü”nü tadabilmelisiniz. Kontrol sizde! Üzerinde geliştirme yapmadığınız bir eğitim portalında yetenekleriniz, o portalın sizlere sunduğu özellikler kadardır. Daha fazlasını isteyin, geliştirin, topluluklarda gelişmesine katkıda bulunun!
• Kolay yedeklenebilir olması: Bir sorun oluşması durumunda portalınızda hangi verilerin kaybedileceğini bir düşünün. Notlar? Forumlar? İçerikleriniz? Kişiler? Bunların hepsi, sizleri sık yedek almanıza yönlendiren etmenler olacak. Mümkün olabildiğince sık yedek alın ve bu yedeklerinizi saklayın. Kolay yedeklenebilirlik, bir sisteminin yedek alırken kapsayacağı içeriği ifade eder. Sistem üzerindeki her bir bileşenin yedeğini ayrı ayrı aldığınızı düşünün. Tek ve uyumluluk problemi yaratmayacak bütünlüklü bir yedek alabilmek, zor durumda hayat kurtarır.
• Entegrasyonel olması: Günümüzde eğitim teknolojileri alanında birçok çevrimiçi araç mevcut. Bu çevrimiçi araçların kendi aralarında gerek amaca yönelik gerek kullanıma yönelik farklılıkları bulunuyor. Örneğin, öğrencilerin Popplet‘te hazırlamış oldukları kavram haritasını Google Belgeler üzerine kaydederek bunun bağlantısını LMS sistemi üzerinden ödev olarak paylaşması, entegrasyonunun bir parçasıdır. Dersiniz için hangi eğitimsel aracı kullanacaksınız?
• Oyunlaştırma öğelerini barındırması: Öğrenciler oyundan hoşlanıyor. Aslında içinde oyun olan her şeyden hoşlanıyor. LMS sisteminin bir dersi veya sınavı bitirdiğinde bir rozet verse ve buna göre o öğrenciye çeşitli yetkiler açılsa, harika olmaz mıydı? Öğrencilerimizi bu sistem üzerinde “eğlenerek” tutmamız lazım ki, kalıcı öğrenme sağlansın.
• Raporlanabilirlik: Kullandığınız LMS’i sadece çevrimiçi eğitimlerinizi paylaşabileceğiniz bir alandan öte, öğrenciler üzerinde ölçme değerlendirmeyi doğrudan veya “dolaylı” yollardan ölçebileceğiniz bir yapı olarak kurgulamalısınız. Son yıllarda artış gösteren ve uygulaması çeşitli LMS hizmeti sağlayıcılarında bulunan “Adaptive Learning” ile öğrenciye özel ölçümlemeler ve öğretim yolları izleyebiliyoruz. Öğrenci sistem içinde ne kadar kalmış, hangi sayfaya kaç kere göz atmış, sorulardan kaçına tekrardan dönmüş gibi birçok ölçümlemeyi yapabilmelisiniz.

Tüm bu kriterleri göz önünde bulundurup değerlendirdiğimizde karşımıza iki LMS çözümü çıktı: Birincisi Canvas LMS ve diğeri Neo LMS.

Neo LMS’in muhteşem kullanıcı arayüzü ve oyunlaştırma gibi artıları olsa da, bu projede özelleştirilebilirliğinin yüksekliğinden ötürü Canvas LMS’i kullanmaya karar verdik.

 

Neden Canvas LMS?

Yukarıda yazmış olduğum tüm kriterleri üzerinde barındırması, seçim yapmamızı sağlayan sebeplerden biri olmuştu. Bu arada, Canvas LMS’in büyük bir geliştirici topluluğu olduğunu ve yerelleştirme takımında yer alanlardan biri olduğumu da iletmek isterim :).

Canvas LMS’in bir açık çekirdekli (açık kaynak değil!) ürünü olması, yazılımcılarımızla birlikte birçok geliştirmede bulunmamızı sağladı. Canvas’ı kendi ihtiyaçlarımız doğrultusunda değiştirebilmemiz ve yeni özellikler ekleyebilmemiz, değerlendirme sürecinde Canvas’ı diğer LMS’lerden ayıran en kuvvetli gerekçe oldu.

 

Bir LMS’in Yönetim Zorlukları Neler?

Canvas LMS’i Instructure üzerinden açtığınız bir hesap üzerinden kullanmaya başladığınızda bazı özellikler kapalı olarak gelse de, ücretsiz kullanımınıza olanak sağlıyor. Bu özgür yazılım ürünü olan aracını kişiselleştirerek ve kendi alan adınızda yer verecekseniz, sizi pek çok zorluk bekliyor.

• Mutlaka Bir Sistem Yöneticisi ile Çalışın: Sunucunuzun yönetimi için birini çalıştırmanız gerekecek. Sunucunuzda oluşabilecek sıkıntılar LMS aracınızın yavaşlamasına hatta çalışmamasına neden olabilir. Olası sorunları anında çözebilmeniz gerekiyor!
• Öğretim Tasarımcısı Sistemin Tüm Dinamiklerini Bilmeli: Öğretim tasarımcınız, sistemin yeteneklerini sonuna kadar bilmelidir. Yapmak istediğiniz bir şeyi sistem karşılayabiliyor mu? Kullanabileceğiniz alternatifler nelerdir? Bunları önceden planlamanız gerekiyor.
• Öğretim Tasarımcısı + Grafik Tasarımcısı = Mükemmel Öğrenim: Evet, kabul edelim güzel görsellerle süslenen ortamları her zaman sevmişizdir. Akılda kalıcılığı sağlamak her zaman önemli. Hazırlayacağınız öğretim tasarımını Grafik Tasarımcısı ile birlikte süslemeyi deneyin. Yaşa ve zekâya göre birlikte çalışın. Zengin medya öğelerine yer verin.
• Bir LMS Yöneticisi Belirleyin: LMS kullanımında uzmanlaşmış bir kişiyi LMS Yöneticisi olarak tayin edin. Bu kişi öğretmen ve öğrencilerin sistem içerisindeki hareketlerini kontrol ederken, bir yandan da olası sorunlara karşı Sistem Yöneticisi, Öğretim Tasarımcısı, Grafik Tasarımcısı ve Yönetici arasında bir köprü görevi görsün.
• Beta Özelliklere Zaman Tanıyın: Sistemde bulunan bazı özellikler zamanla kararlı hale gelecek olabilir. Beta (Deneysel) seviyesinde olan özellik ve eklentileri gerçek sunucunuzda (canlı ortam) test etmeye kalkışmayın! Sistemin çalışmamasına, beklemediğiniz sonuçlar doğurmasına hatta departmanınızda kırmızı alarmın çalmasına sebep olabilir. Zamanla yapılacak güncellemelerle Beta özellikler, Stable (Kararlı) seviyeye ulaşacaktır. Sabırlı olun.
• Test-Canlı Ortam İlişkine Önem Verin: Yapacağınız geliştirmeleri öncelikle test sunucunuzda denedikten sonra gerçek sunucuya taşıyın. Binlerce öğrencinin yer aldığı bu sistemlerde yapacağınız değişiklikler kimi zaman sistemin çalışmamasına neden olabilir. Masrafına bakmadan iki tane sunucu kiralayın ve biri testleri yapacağınız, diğeriyse kullanıcıların kullanımına açık olan canlı ortam sunucusu olsun.
• Düzenli Yedek Alın: Bir LMS portalında öncelikli olan, kullanıcıların o sistem üzerinde bıraktığı izler yani verileridir. Bu verilerin günlük ve aylık periyotlarda yedeğini alın. Fark yedeklemesi yerine tüm yedeği baştan almanız, çok daha sağlıklıdır.

Kullanmış olduğumuz LMS portalının meyvelerini toplamaya başladık. Tartışma, içerik yazımı, müfredat oluşturma derken zaman su gibi akıp gitmişti. Ve yayındayız! On binlerce öğrenciye hitap edeceğimiz Turkcell Zeka Gücü LMS portalımıza şu adresten erişebilirsiniz.

Canvas LMS için ileteceğiniz her türlü soru, sorun ve önerilerinizi bize sorabilirsiniz. Artistanbul olarak uzman ekibimiz ile sizlere her zaman yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.

Bol öğretimli günler diliyorum :).