BlackBerry 10 İçin Uygulama Geliştirmeye İlk Adım

Bir hafta aradan sonra tekrar merhaba! Bu yazımızda birlikte BlackBerry 10 için geliştirme ortamı kuracağız.

Geçen haftaki blog yazımda da belirttiğim üzere, bu hafta BlackBerry 10 platformunda yazılım geliştirmek isteyen geliştiriciler için geliştirme ortamının hazırlanmasına dair bir yazı ve video serisi hazırladım.

Asıl niyetim sanal bir makine üzerinde herşeyi sıfırdan kurmaktı. Fakat devAlpha cihaz emülatörünü tüm çabalarıma rağmen sanal makinede çalıştıramayınca ve bunun farkına son anda varınca, daha fazla inatlaşmadım ve kendi kullandığım geliştirme ortamından devam ettim. Bahsettiğim geliştirme ortamı MS Windows8 x64 işletim sistemi üzerine kurulu ama siz herhangi bir Linux dağıtımında ve/veya Mac OS işletim sisteminde de rahatlıkla çalışabilirsiniz. Geliştirme araçlarının nerdeyse tamamına yakını open source (açık kaynak kodlu) ve cross-platform (Türkçe karşılığından emin değilim).

Geçen haftaki yazımda yeni platformun popüler geliştirme teknolojilerine tam destek verdiğini ve uygulama geliştirme için birden fazla seçeneğinizin olduğundan bahsetmiştim. Şimdi sıra kendi uygulamamız için en doğru platformu seçmeye geldi. Aslında bu seçimde net kriterler yok, daha çok kendi bilgi ve beceriniz ile uygulamanızın niteliği belirleyici. Eğer iyi bir C/C++ geliştiricisiyseniz ve bir oyun geliştiriyorsanız sizin için Open GL ES 2.0 desteği ile Native SDK en doğru seçim, “C/C++ biliyorum ama ben daha üst seviye geliştirici araçları istiyorum” diyorsanız QT tabanlı kullanıcı arayüzü bileşenleri ile CASCADES doğru bir seçim.

“C/C++ geçmişte kaldı artık dünya HTML 5 çevresinde dönüyor” diyorsanız WebWorks sizin ilaçınız, halihazırda Adobe AIR ile yazılmış uygulamalarınız ve oyunlarınız varsa veya eski dost Action Script özlemi çekiyorsanız BlackBerry 10 SDK for Adobe AIR ile hemen işe koyulabilirsiniz ve son olarak Java Android Runtime ile Android uygulamalarınızı  BlackBerry 10 platformuna port edebilirsiniz.

Hemen hemen her türlü içeriğe sahip uygulamalar geliştirmek için uygunluğu (oyun dâhil) hem hazır gelen kullanıcı arayüz bileşenleri hem de  QT kütüphanelerini kullanabildiğimiz için ilk örneği CASCADES geliştirme ortamını kullanarak yapmak istedim  (C/C++ olan sevgiminde ufak bir payı var). Bu nedenle ilk geliştirme ortamımız hazırlanış örneğinde Native/CASCADES SDK ile vereceğim. HTML5 içinde benzer bir yazı hazırlıyorum çok yakında sizlerle paylaşacağım.

 

Geliştirme ortamının kurulumu

Öncelikle geliştirme ortamımızı oluşturalım. Eğer sisteminizde JAVA Virtual Machine kurulu değilse http://www.java.com/en/download/index.jsp adresinden son sürümü indirip kurun. Çünkü indireceğiniz kurulum paketlerinin çalıştırılması için ihtiyacınız olacak.

İlk olarak https://developer.blackberry.com/cascades/download/ adresinden BlackBerry 10 Native SDK indiriyoruz. Windows için 726 MB büyüklüğünde bir paket ve BB 10 platformu için uygulama geliştirme  kütüphaneleri ve araçları içeriyor. Şu ana Beta3 aşamasında ve bu yıl sonuna kadar nihai sürümü tamamlanmış olucak. Geliştirme takvimi ilginizi çekerse https://developer.blackberry.com/cascades/download/roadmap/ adresine göz atabilirsiniz. Son bir hatırlatma eğer Linux veya MAC OS kullanıyorsanız indirme linkinin altında yer alan “Different OS ? , Customize your download here” linkine tıklayarak sisteminize uygun olanı seçebilirsiniz. Linux için paket boyutu yaklaşık 1 GB civarında.

Geliştirdiğimiz uygulamayı çalıştırmak ve test etmek için iki seçeneğimiz var, ilki benim de dâhil olduğum devAlpha cihazına sahip şanslı geliştiricilerden olup uygulamayı direkt cihazda çalıştırıp test etmek diğeri ise cihazın tüm yeteneklerine sahip devAlpha emülatörünü kullanmak. SDK’yi indirdiğiniz sayfada yer alan emülator linkinden sisteminize uygun olanı seçip indirebilirsiniz. Emülatörü çalıştırmak için VMWare Player’ a ihtiyacınız olacak. Aşağıdaki linkten ücretsiz olarak indirip kurabilirsiniz. https://my.vmware.com/web/vmware/free#desktop_end_user_computing/vmware_player/5_0

Kısaca özetlemek gerekirse, BlackBerry 10 için Native / CASCADES uygulamaları geliştirmeye başlamadan önce, sisteminizde aşağıdaki yazılımlar kurulu olmalı.

1. JMV (Java Virtual Machine)
2. VMWare Player
3. BlackBerry 10 Native SDK
4. BlackBerry 10 Dev Alpha Simulator

Tüm bu hazırlıktan sonra tamamlamamız gereken son bir adım daha kaldı. Bir “BlackBerry Geliştirici İmzası” edinmek. Neden, niçin gibi gerekli gereksiz ayrıntılarla kafanızı şişirmek istemiyorum sadece şunu bilin, geliştirdiğiniz uygulamaları test edip çalıştırmak için olmazsa olmaz bir şart. İmza yoksa uygulamayı cihaza veya emülatöre yüklemeniz (deploy) imkansız.

 

Geliştirici imzası almak

Şimdi adım adım nasıl “BlackBerry Geliştirici İmzası” alınır, ona göz atalım.

https://www.blackberry.com/SignedKeys/codesigning.html linkini tıklayarak açılan formu dolduruyoruz. BlackBerry 10 için “For BlackBerry PlayBook OS and BlackBerry 10 and Higher” seçeneğini işaretlemeyi unutmayın. Sayfanın altında “Registration PIN” başlıklı bölümde sizden 6 ila 10 karakter içeren bir PIN (Personal Identification Number) kimlik numarası girmeniz bekleniyor. Belirlediğiniz kimlik numaranızı bir köşeye not etmeyi ihmal etmeyin, ileride kendisine geliştirme ortamını kayıt etmek için ihtiyaç duyacaksınız.

Formu doldurup başarıyla gönderdikten sonra, yaklaşık iki saatlik süreçte (ilk onbeş dakika içinde posta kutunuzda olacaktır, tecrübeyle sabit) “BlackBerry 10+ and PlayBook OS Code Signing Registration Information” başlıklı iki elektronik posta alacaksınız. Bu postalara eklenmiş olan “client-RDK-xxxxxxx.csj” ve“client-PBDT-xxxxxxx.csj” dosyalarını bilgisayarımıza indirmeyi unutmayın.

 

BlackBerry 10 geliştirme ortamının kurulumu

Şimdi geliştirme ortamını kurmaya başlayalım.

İlk olarak yazılım geliştirme kitini kuruyoruz. Eğer işletim sisteminiz MS Windows 8 ise mutlaka uyumluluk modundan Windows 7’yi seçerek çalıştırın, aksi durumlarda hata verecektir. Kurulum dizinini seçtikten sonra yaklaşık 1.5 GB’lık kurulum bitmesini beklerken kendimizi bir bardak sıcak çikolata ile ödüllendirebiliriz kışın kendini yavaş yavaş hissettirdiği bu soğuk günlerde. Eğer herhangi bir terslik olmazsa, kurulum tamamlandığında BlackBerry 10 için C/C++ Native ve Cascades geliştirme ortamı elinizin altında hazır olda bekliyor.

Şimdi yapmamız gereken bu geliştirme ortamını imzamızla kayıt etmek. Masaüstünde yer alan “BlackBerry Native SDK” kısayoluna tıklayarak Eclipse tabanlı QNX Momentics IDE’yi başlatıyoruz. “Window -> Preferences” menüsünü tıklayarak açılan tercihler penceresinden sağdaki ağaç menusunden “BlackBerry – Signing” seçiyoruz (Bknz. Resim 1.Adım). “Register” düğmesine tıklıyoruz. Açılan penceredeki  (Bknz. Resim 2. Adım), “RDK CSJ Path” alanına e-posta ile gönderilen client-RDK.xxxxxxx.csj dosyasının, “PBDT CSJ Path” alanına ise yine e-posta ile gönderilen client-PBDT-xxxxxxx.csj dosyasının bulunduğu dizini gösteriyoruz. “CSJ Pin” alanına kayıt forumda belirlediğimiz PIN’i giriyoruz ve son olarak “CSK Password” alanına kendi belirlediğimiz bir parolayı yazıyoruz. Bu parola ileride kayıt bilgilerinde değişiklik yapmak istediğimizde bu pencereye ulaşmamız için gerekli. “Save Password(could trigger …)” ve “Automatically generate …” check-box’larını işaretleyerek “OK” düğmesine basarak işlemi sonlandırıyoruz (Bknz. Resim 3. Adım). Bu aşamada parola kurtama için soru belirlemenizi isteyen bir ekran gelecek, dilediğiniz cevapları yazarak onaylayınız.

Dikkat edilmesi gereken nokta, her imza tek kullanımlıktır ve sadece bir geliştirme makinesinde kullanılabilir. Eğer hata oluşursa ve/veya bu imza dosyalarını farklı bir bilgisayarda kullanmak isterseniz, hata mesajıyla karşılaşırsınız. Bu gibi durumlarda https://developer.blackberry.com/CodeSigningHelp/codesignhelp.html adresinden faydalanabilirsiniz veya sorularınızı BlackBerry 10 Türkiye Geliştirici Topluluğu Forumları’na taşıyabilirsiniz. Herşey yolunda gittiyse “Mutlu Son” resimdekine benzer bir manzarayla karşılacaksınız.

Simülator kurulumu ve ilk deneyim,

Aslında çok daha farklı bir konsept düşünmüştüm ama video hazırlama, uygun formata çevirme, Youtube’da yayınlama gibi konuların uzmanı olmadığımdan biraz acemilik çektim. Üstüne mikrofonda meydana gelen distorsiyon tuzu biberi oldu. Bu hafta programım müsaade ederse, Cascades ile uygulama geliştirmeye başlangıç niteliğinde birkaç seriden oluşan bir yazı hazırlamak istiyorum ama öncelikle mikrofon olayını çözmeliyim.

İyi bir hafta geçirmeniz dileğiyle…