Yaklaşık 20 ay bekledik ama sanırım beklediğimize değdi… BigBlueButton 2.3 sürümü altyapı ve performans tarafında pek çok iyileştirme ve beklenen özelliklerle geldi!
Bundan yaklaşık 16 ay önce çoğumuz bilinen ve sıradan hayatlarını yaşamaya devam ederken hayatımıza giren önce ekonomi kanallarında sonra ana akım medyada konuşulmaya başlanan ve Çin’de ortaya çıkan gizemli virüs denen Covid-19, çoğumuzun hayatında bir kez karşılaşacağı ve dünya tarihinde bir not olarak kabul edilecek bir sürecin canlı tanıkları olmamızı sağladı.
Milyonlarca insan bu hastalıktan etkilenirken ve kaybı beklenmeyen bir sürü insan hastalık tarafından mağlup edilmişken bir yandan da çok fazla üstünde düşünmediğimiz gündelik hayatta öntanımlı kabul ettiğimiz rutinlerin aslında ne kadar kırılgan olduğunu bize gösterdi.
İş yapış ve eğitim alma rutinlerimizin birçoğu isteğimiz dışında bu dönemde değişti ve sorgulandı. İşte bu sorgulama içinde yeni normal denen duruma en fazla adapte olmamızı sağlayan şeylerden birisi video konferans sistemleri oldu. Video konferans sistemleri fikir olarak yeni olmasa da hatta sizi şaşırtacak derecede eski bile olsa, genel geçer insana kolayca ulaştığı son 10 yıllık dönemden sonra belki bir de daha zor görecekleri bir zirveyi Covid-19 salgını içinde gördüler.
Bu sistemler sayesinde milyonlarca insan günlük iş hayatlarını ve hatta özel hayatlarını devam ettirebilme şansına sahip oldu ve bir nebze olsun izolasyonu kırabildi. Eğitim dünyasında da ortaya çıkan benzer ihtiyaçlar bu dünyaya özel durumların (Öğrenci – öğretmen ilişkisi vb.) da denkleme eklenmesiyle birlikte bu alan özgü çözümlerin ortaya çıkmasını gerektirdi.
İşte bu çözümlerin içinde en etkin olan araçlardan birisi olan BigBlueButton, geçtiğimiz ay 2.3 sürümünü yaklaşık 2 yıla yakın (tam olarak 20 ay) aşan bir geliştirme sürecinden sonra duyurdu ve altyapısında getirdiği bir sürü yeniliği kullanıcılarınn beğenisine sundu. Bu yazıda hem bu değişikliklerine neler olduğuna bakacağız hem de açık kaynak bir aracın yükselen talep dalgası karşısında bu dalgayı karşılamaya çalışırken öte yandan nasıl hâlâ yolunu bulmaya çalıştığını da inceleyeceğiz.
“Kuzum nedir bu BigBlueButton?” derseniz, sizi önce ilgili sayfalarımıza alalım ve dilerseniz sonra bu yazıya devam edin.
Zor zamanlarda yazılım geliştirmek
BigBlueButton (BBB) aslında eğitim odaklı bir konferans yazılımı kullanmak isteyen herkes için biçilmiş kaftan. Eğitmenin diğer katılımcılar üzerinde yetkili olması, dahili whiteboard ve sunum araçlarıyla gelmesi, anket, çalışma odası gibi özelliklere sahip olması; bu aracı eğitim alanında diğer video konferans araçlarından daha üstün kılıyor. Açık kaynaklı bir araç olması ve kendi ortamınıza kurulması hem lisans ücreti açısından avantaj yaratırken hem de gizlilik gereklerini yerine getirme konusunda da bir avantaj sağlıyor.
Bununla birlikte BigBlueButton dikensiz bir gül bahçesi değil. Geliştirme safhasında kullanıcı ekosisteminin büyük olmasına karşın katkıcı ekosisteminin küçük olması, geliştirmenin daha önce Flash ile yapılması ve bunun daha modern ve desteklenen bir ön yüz teknolojisine aktarılmasının gerekmesi gibi konular BBB’nin rakiplerine karşı bazı optimizasyonlara daha geç sahip olmasına neden oldu. Yine de eskilerin dediğini unutmayalım. Geç olsun güç olmasın. Peki, bizi aslında minör bir sürüm güncellemesi gibi gözüken ve öyle olmayan 2.3 sürümünde neler bekliyor, bir bakalım.
BigBlueButton 2.3 ve yenilikleri
Performans ve kaputun altındaki değişiklikler
Temel işletim sistemi olarak BigBlueButton, Ubuntu 16.04 ailesinden 18.04 ailesine geçiş yaptı. Bu sayede özellikle sanallaştırma optimizasyonlarından çok faydalanamayan Ubuntu 16 çekirdeğinden kurtulmuş oldular. Her ne kadar BBB’nin doğrudan fiziksel makinelere kurulması tavsiye edilse de, yine de sanal kurulumlar yeni sürümde daha iyi performans gösterecektir.
Öte yandan 2.3 sürümü ile BigBlueButton altyapısının iki büyük problemi de tarih oldu. Birbirine bağlı bu problemlerin ilki, BBB’nin 2.2 sürümünde kullanılan Node.js sürümüydü. Node.js’in çok eski ve EoL olan bir sürümünü kullanan BigBlueButton, bu sebeple hem güvenlik hem de performans anlamında sorun yaşıyordu. Sunucu desteği tarafında daha yeni bir Ubuntu sürümünün desteklenmesiyle birlikte Node.js 12 sürümüne geçen BigBlueButton, bu sürümün de LTS (Uzun Dönemli Destek) olması sebebiyle rahat bir nefes aldı. Aynı zamanda bu Node.js sürümü ile birlikte node process’lerine thread desteği geldiğinden, kullanıcılar artık tek konferansta daha rahat bir şekilde 100 kişiden fazla konuğu ağırlayabilecek.
Öte yandan BBB’nin ses temelini oluşturan FreeSwitch ürünü de yeni Ubuntu ile birlikte daha güncel bir sürüme geçti.
BigBlueButton 2.3 daha kullanışlı
BBB, bu sürümde majör bir tasarım değişikliğine gitmese de, çok aranan bazı özellikleri bünyesine katmasıyla birlikte daha kullanıcı bir ürün olma yolunda adımlar attı. İlk olarak benim en hoşuma giden özelliklerden biri, kullanıcının aynı anda birden fazla kamera paylaşabilmesi oldu. Bu sayede eğitmenler bir yandan kendilerini gösterebilirken bir yandan da dersle ilgili bir materyali de kamerayla paylaşabiliyor. Özellikle uygulamalı eğitimlerde işe yarayan bu özellik sayesinde çalışmaların detaylarını katılımcılara daha kolay aktarabilmek mümkün.
Bir başka özellik ise bildirimler konusunda. Artık birisi el kaldırdığında ya da bekleme odasında olduğunda moderatörlere bildirim gidiyor. Bu sayede eğitmenin eğitimini vermesi yanı sıra ayrıca sınıfı takip etmesine de gerek olmuyor.
Şahsen çok beklediğim özelliklerden birisi ise ses paylaşımı oldu. BBB’nin en büyük handikaplarından birisi ekran paylaştığınızda paylaştığınız sekmedeki sesi katılımcılara göndermemesiydi. Bunun için gerçekten çok zorlama yöntemler kullanıyorduk. BigBlueButton 2.3 sürümünde Chrome üzerinden ekran paylaştığınızda sistemde çalan ses de karşı tarafa paylaşılacak. Özellikle dil ya da müzik eğitimi gibi konularda eğitmenleri bloklayan bu özelliğin artık olması sevindirici.
Öte yandan kullanıcının zayıf bağlantısının kendisine bildirilmesi, mikrofon kapalı konuştuğunuzda bir uyarı görüntülenmesi gibi diğer video konferans araçlarının sahip olduğu standart özellikler bu sürümde BBB’ye de eklenmiş oldu.
BigBlueButton 2.3 ile eğitim daha kolay
BBB’nin yenilik yaptığı alanlar sadece kullanılabilirlikle sınırlı değil. Özellikle eğitimlerin daha interaktif geçmesi için de bazı yenilikler sunuyor. Benim bu alanda en sevdiğim özellik, beyaz tahta üzerinde çalışmanın kişilere atanabilmesi oldu. Bundan önceki sürümde beyaz tahta özelliğini tüm sınıf için açıp kapatabilirken, yeni sürümde bu yetkiyi sadece belli kişilere atayabiliyorsunuz.
Öte yandan eğitim içi yaptığınız anketlere cevap tipi olarak açık uçlu cevap seçeneğinin de eklenmesi, sorduğunuz sorulara bir hareket getirmek açısından faydalı olacak. Bu alandaki son sevdiğim özellikle rastgele olarak bir öğrenci seçebiliyor olmanız. Bu özelliğin de dikkati arttıracağına şüphem yok.
BigBlueButton 2.3 sürümünde videokonferans sırasında tüm sınıfa açık uçlu sorular yöneltebilirsiniz
Kayıt özellikleri
Biliyorsunuz pandemi dönemi aynı zamanda webinar ve benzeri etkinliklerde bir patlama yaşanmasına da sebep oldu. Bu yüzden alanında ilgili etkinliklere katılmak isteyen biri çoğu zaman takvimini her zaman bu yoğun webinar takvimine uyduramıyor. Oturumların kayıt altına alınması işte tam bu noktada bize fayda getiren bir özellik. Yeni sürümle birlikte BBB derslerin ve oturumların kayıt edilmesi ve bunun paylaşılması konusunda da bazı yeniliklere sahip. Benim bu alanda en beğendiğim geliştirme, kayıt içinde paylaşılan slaytlarda arama yapılabilmesi oldu. Bu sayede tüm kaydı izlemek yerine spesifik bir ana ulaşabiliyorsunuz.
Aynı zamanda kayıtları oluşturan işlemlerin bir havuza alınabilmesi özellikle güçlü sistemlerde birden fazla kaydın aynı anda işlenebilmesini sağlayacak.
Özetle BigBlueButton 2.3 sürümü hem performans açısından hem de kullanıcıya bakan yüzü açısından pek çok yenilikle geliyor. İşletim sisteminde yaşanacak değişiklik nedeniyle güncelleme yolunun yeniden kurulum gerektirmesine rağmen bu geçişi yapmanın kısa vadede büyük faydalar getireceği kanaatindeyim. Eğer siz de BigBlueButton ile ilgili bir projede destek arıyorsanız ya da BigBlueButton ile ilgili sohbet etmeyi seviyorsanız, bize iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Bir başka yazıda görüşene kadar sağlıklı ve video konferansta kalın.
